شیر و نخجیران

گفت شیر آری ولی ربّ العباد                        نردبانی پیش پای ما نهاد

پایه پایه رفت باید سوی بام                           هست جبری بودن اینجا طمع جام

پای داری چون کنی خود را تو لنگ                دست داری چون کنی پنهان تو چنگ

خواجه چون بیلی بدست بنده داد                     بی زبان معلوم شد اون را مُرام

دست همچون بیل اشارتهای اوست                  آخراندیشی عبارتهای اوست

چون اشارتهاش را بر جان نهی                     در وفای آن اشارت جان دهی

بس اشارتهای اسرارت دهد                                   بار بردارد ز تو کارت دهد

حاملی محمول گرداند تو را                           قابلی مقبول گرداند ترا

قابل امر وَیی قابل شوی                               وصل جوئی بعد از آن واصل شوی

سعیِ شکر نعمتش قُدرت بود                         جبر تو اِنکار آن نعمت بود

شکر نعمت نعمتت افزون کند                        کفر نعمت از کفت بیرون کند

جبر تو خفتن بود در ره مخسپ                      تا نبینی آمن در و درگه مخسپ

هان مخسپ ای جبری بی اعتبار                     جز بزیر آن درختِ میوه دار

تا که شاخ افشان کند هر لحظه باد                   بر سرت دائم بریزد نَقل و زاد

جبر خفتن در مان رهزنان                            مرغِ بی هنگام کی یابد امان

ور اشارتهاش بینی زنی                               مرد پنداری و چون بینی زنی

این قدَر عقلی که داری گم شود                      سر که عقل از وی بپرّد دُم شود

ز آنک بی شکری بود شرم و شنار                 میبرد بی شکر را در قعرِ نار

گر توکل میکنی در کار کن                            کِشت کن پس تَکیه بر جبار کن

943 تا 961 دفتر اول مثنوی معنوی مولانا