شیر و نخجیران

گفت شیر آری ولی ربّ العباد                        نردبانی پیش پای ما نهاد

پایه پایه رفت باید سوی بام                           هست جبری بودن اینجا طمع جام

پای داری چون کنی خود را تو لنگ                دست داری چون کنی پنهان تو چنگ

خواجه چون بیلی بدست بنده داد                     بی زبان معلوم شد اون را مُرام

دست همچون بیل اشارتهای اوست                  آخراندیشی عبارتهای اوست

چون اشارتهاش را بر جان نهی                     در وفای آن اشارت جان دهی

بس اشارتهای اسرارت دهد                                   بار بردارد ز تو کارت دهد

حاملی محمول گرداند تو را                           قابلی مقبول گرداند ترا

قابل امر وَیی قابل شوی                               وصل جوئی بعد از آن واصل شوی

سعیِ شکر نعمتش قُدرت بود                         جبر تو اِنکار آن نعمت بود

شکر نعمت نعمتت افزون کند                        کفر نعمت از کفت بیرون کند

جبر تو خفتن بود در ره مخسپ                      تا نبینی آمن در و درگه مخسپ

هان مخسپ ای جبری بی اعتبار                     جز بزیر آن درختِ میوه دار

تا که شاخ افشان کند هر لحظه باد                   بر سرت دائم بریزد نَقل و زاد

جبر خفتن در مان رهزنان                            مرغِ بی هنگام کی یابد امان

ور اشارتهاش بینی زنی                               مرد پنداری و چون بینی زنی

این قدَر عقلی که داری گم شود                      سر که عقل از وی بپرّد دُم شود

ز آنک بی شکری بود شرم و شنار                 میبرد بی شکر را در قعرِ نار

گر توکل میکنی در کار کن                            کِشت کن پس تَکیه بر جبار کن

943 تا 961 دفتر اول مثنوی معنوی مولانا 

پارسی گوییم یعنی این کشش                     ز آن طرف آید که آمد آن چَشش

چشم هر قومی به سویی مانده است              کآن طرف یک روز ذوقی رانده است

ذوق جنس از جنس خود باشد یقین            ذوق جُزوْ از کلَّ خود باشد ببین

یا مگر آن قابل جنسی بود                                   چون بدو پیوست جنس او شود

همچو آب و نان که جنس ما نبود                          گشت جنس ما و اندر ما فزود

نقشِ جنسیت ندارد آب و نان                   ز اعتبار آخر آنرا جنس دان

ور ز غیر جنس باشد ذوق ما                      آن مگر مانند باشد جنس را

آنک مانندست باشد عاریت                               عاریت باقی نماند عاقبت

مرغ را گر ذوق آید از صفیر                     چون که جنس خود نیابد شد نفیر

تشنه را گر ذوق آید از سراب                   چون رسد دروی گریزد جوید آب

مُفلسان گر خوش شوند از زرّ قلب            لیک آن رُسوا شود در دارِ ضَرب

تا زَرْاندودیت از رَه نفکند                                   تا خیال کژ ترا چَه نفکند

از کلیله باز جو این قصه را                       و اندر آن قصه طلب کن حصه را

900 تا 912 دفتر اول مثنوی معنوی مولانا 

واقعا آدم بوجود اومده تا حیواناتی که نیاز به مراقبت ندارن رو به اسم نگه داری هزار انتر منتر بازی سرشون دربیاره لباس تن شون کنه ازشون پست اینستاگرام درس کنه یا این که بچه ی آدم بیاره و تربیت شون کنه دانشمند و روشنفکر و دانا و شخصیت های ارزشمند بار بیاره ؟ 

جبر و اختیار

کار خدا

چون زنی از کار بد شد روی زرد                   مسخ کرد او را خدا و زُهره کرد

عورتی را زُهره کردن مسخ بود                     خاک و گِل گشتن چه باشد ای عنود

روح می بردت سوی چرخ برین                     سوی آب و گل شدی در اَسفلین

خویش را مسخ کردی زین سُفول                    ز آن وجودی که بُد آن رشک عقول

پس ببین کین مسخ کردن چون بود                 پیش آن مسخ این بغایت دون بود

اسب همت سوی اختر تاختی                         آدم مسجود را نشناختی

آخر آدم زاده ای نا خلف                               چند پنداری تو پستی را شرف

چند گویی من بگیرم عالَمی                           این جهان را پُر کنم از خود همی

گر جهان پُر برف گردد سربسر                      تاب خور بگدازدش با یک نظر

وِزرِ او وِزرِ چون او صدهزار                       نیست گرداند خدا از یک شرار

عین آن تخییل را حکمت کند                         عین آن زهرآب را شربت کند

۵۴۱ تا ۵۵۱ دفتر اول مثنوی معنوی مولانا